Salaten tüncina okumak

Sual: Şafii mezhebinde, namazlardan sonra, salaten tüncina veya başka dua okumak caizken veya hadisle bildirilmişken Hanefi’de niye caiz değil? Hanefi okusa ne olur sanki?


CEVAP


Herkes kendi mezhebine uyar. Diğer üç mezhepte kendi mezhebine zıt olan şeyleri yapması asla caiz olmaz. Mezhebe aykırı hadis-i şeriflerle de amel edilmez.


Müctehid olmayan, herhangi bir hadisle amel edemez. Müctehidlerin âyet ve hadislerden çıkararak, verdikleri fetvayla amel etmesi gerekir. (Kifaye)


Birkaç örnek verelim:


1- (Fatihasız namaz olmaz) hadis-i şerifini delil alan Şafiilerin imam arkasında Fatiha okumaları farzdır. (İmamın okuması cemaat için kâfi gelir) hadis-i şerifini esas alan Hanefilerin imam arkasında Fatiha okumaları tahrimen mekruhtur, harama yakındır. Şafiiler Fatiha okumazsa, Hanefiler de okursa mezheplerine uymamış olurlar. İmam-ı Rabbani hazretleri kendi mezhebine uymamanın caiz olmadığını bildirmektedir.


2- Şafiiler (Kan aldırmak abdesti bozmaz) hadis-i şerifini esas almışlar, Hanefiler de, (Kan çıkması abdesti bozar) hadis-i şerifini esas almışlardır. Hanefilerin, Şafiilerde kan çıkması abdesti bozmaz diyerek abdest almamaları mezhepsizlik olur.


3- Hanefiler, (Ön avretine dokunan erkeğin abdesti bozulmaz) hadis-i şerifini esas almışlar, Malikilerse, (Ön avretine dokunan erkeğin abdesti bozulur) hadis-i şerifini esas almışlardır. Bir Maliki, Hanefi’de ön avrete dokunmak abdesti bozmaz diyerek abdest almazsa, mezhepsizlik yapmış olur, kıldığı namaz sahih olmaz.


4- Hanefi mezhebinde, farzla sünnet veya sünnetle farz arasında konuşmak sünneti iptal etmez; ama sünnetin sevabını azaltır. Esah olan kavildeyse, sünneti iade etmek gerekir. Her türlü dua okumak da konuşmak gibidir. (Dürr-ül-muhtar, Merakıl-felah Tahtavi haşiyesi)


Hanefi mezhebindeki biri, Şafii’de farzla sünnet arasında dua okumak caiz diye, dua okursa sünneti yeniden kılması gerekir. (İbni Abidin)


5- Hanefi’de, kıyamda ayaklar dört parmak açılır, Şafii’deyse bir karış açılır. Bir Hanefi, Şafii’de çok açılıyor diye açarsa sünnete aykırı iş yapmış olur.


Hocası Şafii olan Hanefilerin de kendi mezheplerine uymaları gerekir. Şafii hocaları ayaklarını çok açıyor diye çok açmaları, hocaları namazdan hemen sonra salaten tüncina okuyor diye onların da okumaları caiz olmaz.


Peygamber efendimiz, rahmet olması için kendisi farklı hükümler bildirdiği gibi, (Ümmetimin âlimlerin farklı ictihadları rahmettir) buyurmuştur. Bunun için mezhepler rahmet olmuştur.






Sevabları bağışlamak


Sual: Bir kimse, kıldığı namazlardan, tuttuğu oruçlardan, verdiği zekâtlardan, evliya kabirlerini ziyaret etmekten, birisine verdiği ödünç paradan hâsıl olan sevabları, ilim öğrenirken kazandığı sevabları, mesela ilmihal okurken kazandığı sevabları, Ehl-i sünnet kitaplarını, başkalarına ulaştırmakla kazandığı sevabları, kısacası hayatta kazandığı farz veya nafile bütün sevabları ölü diri herkese bağışlayabilir mi?


CEVAP


Evet, hepsini bağışlayabilir. Kendi sevabından da hiç eksilme olmaz. Ancak bunların duası yapılmak üzere başkasına bildirilmez. Mesela 40 yıldır kıldığım namazların, tuttuğum oruçların okuduğum ilimlerden hâsıl sevabların duasını yapar mısınız denmez. Sevab bağışlamak ayrı, bunların dualarının yapılması için birine hediye etmek ayrıdır.






Kefaret gerekir


Sual: Orucu bozup kaza gerektiren bir şeyi, aynı ramazanda iki veya daha fazla yaparak, orucu bozmak, kefareti gerektirir mi?


CEVAP


Kasten yaparsa kefaret gerektirir. (Redd-ül-muhtar)


Mesela susuz pirinç tanesi yutunca veya kulağa yağ damlatınca orucun bozulup kaza gerektirdiğini bilip, sebepsiz böyle orucunu bozan kimseye kaza gerekir. Bunu aynı ramazanda, hiç sebepsiz kasten yine yaparsa, bu sefer kefaret gerekir. Yahut imsak vaktinden sonra, niyet edilirse, kefaret gerekmediğini bilen kimse, yine sebepsiz kasten orucunu bozsa kefaret de gerekir. Bu, hileyi önlemek içindir. Gerçekten orucu bozmayı mubah kılan bir durum olursa, 3-5 defa da bozsa yine kefaret gerekmez.